سنگ کلیه چیست؟ جالب است بدانید ادرار موجودات زنده حاوی بسیاری از مواد معدنی و املاح محلول است. هنگامی‌که ادرار شما دارای سطوح بالایی از این مواد معدنی و نمک باشد، بدن شما به‌راحتی می‌تواند دچار بیماری سنگ کلیه شود.
سنگ‌های کلیه می‌توانند از سایزهای کوچک شروع‌شده و تا اندازه‌های بزرگ‌تر رشد کنند و حتی ساختارهای توخالی داخلی کلیه را نیز پر کنند.
برخی از این نوع سنگ‌ها در کلیه باقی می‌مانند و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کنند. اما گاهی اوقات، سنگ کلیه می‌تواند از حالب، لوله بین کلیه و مثانه عبور کند. حال اگر این سنگ به مثانه برسد، می‌تواند از طریق ادرار از بدن خارج شود. اگر سنگ در حالب گیر کند، جریان ادرار از کلیه را مسدود کرده و باعث درد شدید در پلوها می‌شود.
کلیه‌ها و سیستم ادراری
کلیه‌ها اندام‌هایی حیاتی به‌اندازه مشت هستند که سطح مایعات و مواد شیمیایی بدن را به خوبی مدیریت و کنترل می‌کنند. اکثر افراد داری دو کلیه هستند، یک کلیه در هر طرف ستون فقرات پشت کبد، معده، پانکراس و روده. به‌طورکلی، کلیه‌های سالم، ضایعات خون را تمیز نموده و از ادرار خارج و دفع می‌کنند. کلیه‌ها به‌راحتی سطح سدیم، پتاسیم و کلسیم خون را در بدن کنترل می‌کنند.
کلیه‌ها، حالب‌ها و مثانه بخشی از دستگاه ادراری شما محسوب می‌شوند. لازم است بدانید که وظیفه اصلی دستگاه ادراری این است که ادرار را در بدن تولید، حمل‌ونقل و در بدن ذخیره کند. اما این کلیه‌ها هستند که از آب و مواد زائد موجود در بدن شما ادرار را می‌سازند. سپس ادرار از مجرای حالب به مثانه رفته و در آنجا ذخیره می‌شود. در ادامه این فرآیند ادرار از طریق مجرای ادراری از بدن شما خارج می‌شود.
سنگ کلیه در کلیه تشکیل می‌شود. برخی از سنگ‌ها از کلیه به حالب حرکت می‌کنند. حالب ها لوله‌هایی هستند که از کلیه‌ها به مثانه منتهی می‌شوند. اگر سنگی از کلیه خارج شود و در حالب گیر کند به آن سنگ حالب می‌گویند.
سنگ کلیه از چه چیزی ساخته‌شده است؟
همان‌طور که می‌دانید، سنگ کلیه دارای انواع و رنگ‌های متفاوت و مختلفی است. با توجه به این موضوع نحوه برخورد با آنها و جلوگیری از تشکیل هر یک سنگ‌های کلیه بستگی به نوع سنگ در بدن انسان دارد. انواع سنگ کلیه:
انواع سنگ کلیه و سنگ‌های کلسیمی (80 درصد سنگ‌ها)
سنگ‌های کلسیمی شایع‌ترین نوع از سنگ کلیه محسوب می‌شوند. جالب است بدانید که دو نوع سنگ کلسیمی تا به الان کشف‌شده است: سنگ کلسیمی اگزالات کلسیم و سنگ کلسیمی فسفات کلسیم. در میان این دو سنگ کلسیمی اگزالات کلسیم از رایج‌ترین نوع سنگ کلسیمی است. برخی از افراد کلسیم بیش‌ازحد در ادرار خود دارند بنابراین خطر ابتلا به سنگ‌های کلسیمی را در آنها بیشتر است. حتی باوجود مقادیر طبیعی کلسیم در ادرار، سنگ‌های کلسیمی ممکن است به دلایل دیگری نیز در کلیه‌ها تشکیل شوند.
سنگ‌های اسید اوریک (5-10 درصد سنگ‌ها)
اسید اوریک یک محصول زائد است که از تغییرات شیمیایی در بدن ایجاد می‌شود. جالب است بدانید که کریستال‌های اسید اوریک به خوبی در ادرار اسیدی انسان حل نمی‌شوند و بدین گونه سنگ اسید اوریک را تشکیل می‌دهند. داشتن ادرار اسیدی ممکن است ناشی از:
1. اضافه وزن داشتن
2. اسهال مزمن
3. دیابت نوع 2 (قند خون بالا)
4. نقرس
5. رژیم غذایی حاوی پروتئین حیوانی بالا و میوه و سبزیجات کم
سنگ‌های استروویت (عفونی) و انواع سنگ کلیه (10 درصد سنگ‌ها)
سنگ‌های استروویت نوع رایجی از سنگ‌های کلیه محسوب نمی‌شوند. این سنگ‌ها مربوط به عفونت‌های مزمن دستگاه ادراری هستند. برخی از باکتری‌ها ادرار را کمتر از سایر آنها اسیدی و بازی یا قلیایی می‌کنند. بنابراین سنگ‌های منیزیم آمونیوم فسفات (استروویت) در ادرار قلیایی تشکیل می‌شوند. این سنگ‌ها اغلب بزرگ و دارای شاخه هستند و اغلب این سنگ‌های کلیه خیلی سریع رشد می‌کنند.
افرادی که به عفونت ادراری مزمن مبتلا می‌شوند، مانند کسانی که لوله‌های طولانی‌مدت در کلیه‌ها یا مثانه دارند، یا افرادی که به دلیل اختلالات عصبی (فلج، مولتیپل اسکلروزیس، و اسپینا بیفیدا) مثانه ضعیفی دارند، در معرض بالاترین خطر ابتلا به این سنگ‌ها هستند.
سنگ‌های سیستین و انواع سنگ کلیه (کمتر از 1 درصد سنگ‌ها)
سیستین یک آمینو اسید محسوب می‌شود که در برخی از مواد غذایی وجود دارد. جالب است بدانید که سیستین یکی از اجزای سازنده پروتئین است. سیستینوری (سیستین بیش‌ازحد در ادرار) یک اختلال متابولیک نادر و ارثی است و در ارتباط با زمانی است که کلیه‌ها قادر به جذب باز سیستین از طریق ادرار نیستند. لازم به ذکر است هنگامی‌که مقادیر زیادی سیستین در ادرار وجود دارد، باعث تشکیل سنگ می‌شود. سنگ‌های سیستین اغلب در دوران کودکی شروع به تشکیل شدن، می‌کنند.
علائم سنگ کلیه
علائم شایع سنگ کلیه بیشتر شامل درد شدید و گرفتگی در پشت و پهلو فرد دچار شده به سنگ کلیه است. این احساس درد در اکثر مواقع به سمت پایین شکم یا کشاله ران کشیده شده و حرکت می‌کند. درد‌های سنگ کلیه اغلب به طور ناگهانی آغاز شده و به صورت موجی ظاهر می‌شود. دقیقا زمانی که بدن سعی می‌کند از شر سنگ کلیه خلاص شود و آن را دفع کند، علائم دردناک سنگ کلیه شروع می‌شود.
سایر علائم سنگ کلیه عبارت‌اند از:
1.احساس نیاز شدید به دفع ادرار کردن
2.تکرر ادرار یا احساس سوزش مجاری تناسلی در هنگام ادرار
3. ادراری که به دلیل خون تیره یا قرمز است. در برخی اوقات ادرار فقط دارای مقادیر کمی گلبول قرمز است که با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شود.
4. حالت تهوع و استفراغ.
5. برای مردان، ممکن است در نوک آلت تناسلی احساس درد شدید ایجاد کند.
علت سنگ کلیه در افراد
ابتلا به بیماری سنگ کلیه می‌توند شامل دلایل گوناگونی باشد. برخی از این دلایل عبارتند از:
1. حجم کم ادرار در افراد می‌تواند باعث ایجاد این عارضه شود.
2. رژیم غذایی سرشار از کلسیم نیز می‌تواند عاملی برای ابتلا به عارضه سنگ کلیه باشد.
3. چاقی نیز یکی دیگر از دلایل ایجاد سنگ کلیه در افراد است.
4. شرایط دستگاه گوارشی نظیر روده
5. مصرف بیش از حد برخی داروها
6. داشتن سابقه خانوادگی در زمینه سنگ کلیه
در این مقاله شما به صورت جامع با عارضه سنگ کلیه آشنا شدید. در مجله الدر با ما همراه شوید تا در ادامه مقالات شما را به صورت دقیق تر با هر یک از موارد عنوان شده آشنا شوید.
سپاس فراوان از همراهیتان
